emigracji

„Na dnie sumienia” to powieść autorstwa Elizy Orzeszkowej, jednej z najważniejszych pisarek polskich, epoki pozytywizmu. Powieść ta przygląda się tematowi emigracji oraz próby odnalezienia się w nowych okolicznościach życiowych.

Henry Selwyn, któremu większość dni mija na liczeniu źdźbeł trawy w zapuszczonym ogrodzie; Paul Bereyter,  zżerany wewnętrzną samotnością emerytowany nauczyciel w prowincjonalnej szkole; Ambros Adelwarth, niemal doszczętnie unicestwiony wujeczny dziadek narratora; Max Ferber, malarz, zatracający się w kompulsywnych aktach twórczych. Tych, którzy wyjechali, łączą melancholia, poczucie utraty i wyrugowania...

Zuchwała biografia pioniera przemysłu naftowego, historia polskiego barona Münchhausena – Pana Podedwornego. Człowieka, który wszędzie był, wszystko widział, wszystkich poznał, wywoływał rewolucje i powstania, przyjaźnił się ze Słowackim, z Dickensem i z Łukasiewiczem, wykopał także pierwszy w dziejach szyb naftowy. A co najważniejsze: chciał wpłynąć na losy Europy i świata. Rzeszot to XIX wiek...

W indywidualnych losach potomstwa czterech wiejskich dziewcząt wyrywających się do miasta po wojnie autorka odzwierciedliła losy kraju. Wnuk najpiękniejszej, bard Solidarności, nie umie odnaleźć się w ojczyźnie po przymusowej emigracji, ale rzeźbiarka, jego rówieśniczka, zdobyła międzynarodową sławę. Jej babka, najzdolniejsza z czwórki dziewcząt, nieszczęśliwa, bo nie mogła się uczyć, gdy wreszcie...